Introductie

Wat is leefstijl voor jou als persoon?

De meeste mensen weten wel wat goed is voor je gezondheid. In ieder geval is vaak bekend wat je beter kunt laten om gezonder te leven. Je zou kunnen denken: "Waarom doen we het dan niet vanzelf"?

Globaal behandelt leefstijl therapie vijf gebieden:
1. Bewegen
2. Roken
3. Alcohol 
4. Voeding
5. Ontspanning

Soms wordt leefstijl coaching vergoed. Bij obesitas kan dit na verwijzing via de gecombineerde leefstijl interventie (GLI). De GLI vindt plaats via 8 groepsbijeenkomsten van minimaal 10 personen en enkele individuele gesprekken (maximaal 3,5 uur) gedurende 2 jaar. De GLI wordt door de meeste zorgverzekeringen vergoed mits wordt voldaan aan de eisen van de zorgverzekering.

Onze ervaring is dat het GLI programma een aantal belangrijke onderdelen mist. Zo wordt het programma niet individueel afgesteld maar richt zich op groepen en alle groepen ontvangen dezelfde informatie en begeleiding. Het GLI traject heeft een vaste looptijd van 2 jaar.  Zorgverzekeringen kennen een vergoeding toe aan de GLI mits patiënten worden verwezen en voldoen aan een bepaalde diagnose (alleen 18 jaar en ouder met van BMI 30+, of BMI 25+ met slaapapneu, artrose, verhoogde buikomvang of verhoogde kans op diabetes of hart- en vaatziektes). Volgens deze denkwijze hebben anderen geen recht op vergoeding. Maar betekend dit dan ook dat leefstijltherapie hier niet nuttig of zelfs noodzakelijk is?

Bij Pro-leefstijl kan ook worden gekozen voor een kort individueel programma van drie maanden. Hier zijn geen voorwaarden aan verbonden en iedereen die streeft naar een betere gezondheid kan hieraan deelnemen. Het is vrij toegankelijk en de zorgverzekering bepaald niet of je in aanmerking komt om deel te mogen nemen. Voorbeelden van bekende medische indicaties voor deelname zijn diabetes, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, overgewicht en obesitas. Er zijn echter ontelbare ziektes die met leefstijl kunnen worden beïnvloed. Denk hierbij aan artrose, migraine, ziekte van Chron, reumatische aandoeningen, huidaandoeningen, pijn en chronische ontstekingen. Daarnaast heeft een gezonde leefstijl een anti-aging effect, een vertraging van het verouderingsproces. Logischerwijs kun je alleen maar ouder worden als je lichaam niet tussentijds door allerlei welvaartziektes ziek wordt. Er hoeft zelfs niet altijd een medische indicatie nodig te zijn om eens na te gaan of je huidige leefstijl datgene is wat goed voor je is. De kosten voor 4 behandelingen leefstijl therapie zijn € 250. Deze kosten worden niet door de zorgverzekering vergoed. Zijn de kosten een drempel, probeer dan het kosteloze leefstijl programma op deze website te volgen. Veel informatie uit de leefstijl therapie wordt hier weergegeven en elke verbetering die je hieruit kunt halen kunnen een stapje richting naar een betere gezondheid betekenen.

Wat zegt het ministerie van volksgezondheid:

We moeten niet alleen maar blijven investeren in de behandeling van ziektes (ziekenzorg), maar meer aandacht geven aan preventie (gezondheidszorg). Het RIVM heeft de afgelopen jaren via onderzoek de volgende kenmerken voor een gezonde leefstijl in kaart gebracht:

• minimaal zeven tot acht uur slapen per nacht
• niet roken
• geen of maximaal één alcoholisch drankje per dag
• regelmatig bewegen
• niet meer als tien procent overgewicht hebben. Dat wil zeggen een BMI onder de 25 en een buikomvang van minder als 102 cm bij mannen en 88 cm bij vrouwen. De geadviseerde buikomvang bij vrouwen is tussen de 68 cm en 80 cm en bij mannen tussen de 79 cm en 94 cm
• een goede balans tussen psychische of emotionele druk en draagkracht

Voldoet u aan deze richtlijnen dan heeft u volgens het RIVM een gezonde leefstijl. Het is natuurlijk de vraag of dit voor iedereen een realistisch doel is. Met maatwerk kunnen we waarschijnlijk meer bereiken.

Voldoet u niet aan deze richtlijnen dan zijn statistisch de kansen groter voor het krijgen van een ziekte: 

• bij overmatig alcoholgebruik een verhoogde kans op leverbeschadiging
• bij roken verhoogt de kans op COPD, longkanker en hart-, en vaatziekten
• bij een hoge bloeddruk verhoogt de kans op een hartinfarct of herseninfarct
• bij een hoge BMI verhoogt de kans op diabetes en artrose.
• bij hoge cholesterol gehaltes in  het bloed verhogen de kans op hartinfarct of vaatvernauwingen zoals bij etalagebenen.
• bij hoge bloedsuikerspiegels verhogen de kans op overgewicht, obesitas en hart-, en vaatziekten.
• bij een geringe consumptie van groenten en fruit verhoogt de kans op ontstekingen en kanker.
• bij lichamelijke inactiviteit verhoogt de kans op overgewicht, obesitas en stress.

Mogelijk bent u al in behandeling voor één van deze ziektes. Behoorde u ook tot de groep dacht, dat overkomt alleen andere mensen maar mij niet? Het is nooit te laat om met leefstijl naast uw medicijnen deze ziektes te behandelen. Nog beter is het om ze te voorkomen.

Wat gaat het ons kosten als we zo doorgaan...

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat we steeds vaker chronische ziektes krijgen. En dit zijn niet alleen lichamelijke ziektes zoals suikerziekte, hart-, en vaatziekten en kanker maar ook psychische klachten zoals een burn-out of een depressie. Het behandelen van deze ziektes kost steeds meer tijd en geld. Uit de rekenmodellen blijkt dat dit op termijn niet vol te houden is. In 2040 zijn de zorgkosten bijna verdubbeld naar 180 miljard euro per jaar! We missen op een bepaald moment de mensen om al deze zorg te kunnen leveren en de zorgpremie loopt zover op dat we dit niet meer kunnen of willen betalen. Er is dus ook een duidelijk financieel motief om als overheid naar een oplossing te zoeken. 

We werken bij leefstijl therapie op de klassieke manier. Dat wil zeggen met pen en papier. Zorg dat je een pen en schrijfblok hebt waarmee je gaat werken. Dit heeft een belangrijke reden. Uit onderzoek blijkt dat het opschrijven van je proces je zal helpen om succesvol te zijn. Schrijf dus alle vragen en antwoorden op in je schrijfblok. Mijn advies is om de online lessen te volgen in een rustig tempo dat goed bij je past. Het gaat hier echt om de kwaliteit van je leercurve en niet om de snelheid.

De eerste stap bij gezondheidswinst is vaststellen wat je doel is. Noteer wat jou doel is dat je wilt behalen. Dit doel moet aan een aantal (SMART) voorwaarden voldoen namelijk:

·         Het moet specifiek zijn

·         Het moet meetbaar zijn

·         Het moet acceptabel zijn

·         Het moet realistisch zijn

·         Het moet tijdgebonden zijn

Bijvoorbeeld bij afvallen:

Specifiek: ik wil tien kilo afvallen in één jaar.

Meetbaar: tien kilo en één jaar maken het meetbaar.

Acceptabel: ik ben tevreden als ik dit doel heb gehaald, het past ook bij mij.

Realistisch: ik denk voor 95% dat ik dit kan.

Tijdgebonden: het moet in één jaar lukken en ik begin morgen.

Hoe groot is procentueel de kans dat je een doel gaat bereiken. Schrijf dit op! 
Is dit 80% of meer dan is het prima en kun je verder. Is dit lager als 80%, pas dan je doel aan zodat de slagingskans stijgt naar minimaal 80%.

Na het vaststellen van een realistisch doel visualiseer dan eens hoe je leven er uit ziet als je jou doel hebt bereikt. Wat is er dan veranderd en wat maakt het daarom zo belangrijk dat je doel wordt bereikt. Als je hierop antwoord hebt gegeven stel dan nog eens de vraag waarom dit antwoord voor jou zo belangrijk is.

Om een doel te bereiken moet er waarschijnlijk iets veranderen in je leven. Wat moet er volgens jou veranderen? 

Voorbeeld: afvallen gaat niet vanzelf. Wat ga je doen om af te vallen? Wat heb je hiervoor nodig? Beantwoord deze vragen in je om duidelijk te krijgen wat je doel is, hoe je dit denkt te kunnen bereiken en welke hulp je hierbij nodig hebt.

Veranderen is niet makkelijk. Er zijn verschillende oorzaken die je tegen kunnen houden om je doel te bereiken. Schrijf nu eerst op wat jou valkuilen zijn. Wat zou er bijvoorbeeld voor kunnen zorgen dat je jouw doel niet haalt? Schrijf er zoveel mogelijk op!

Mogelijk heb je al vaker geprobeerd om een gezonder te leven en is dit niet gelukt. Vaak ervaren we dit als een mislukking. Toch is volgens ons ook iedere poging tot verandering een succes. Veranderen is een leerproces. Iets nieuws leren lukt bijna nooit in één keer. Maar door het te herhalen word je er steeds beter in. Vandaar dat iedere poging, ook een mislukte, zal bijdragen aan jouw succes. 
Voorbeeld: de meeste mensen lukt het pas na 5 of 6 pogingen om te stoppen met roken.

Veranderen is dus iets nieuws aanleren en deze verandering moet uiteindelijk een automatisme worden. De verandering moet dus een ander automatisme vervangen. Het “oude” automatisme verdwijnt nooit maar blijft ergens in onze hersenen op de achtergrond aanwezig. Vandaar dat deze “oude” gewoontes makkelijk weer naar boven kunnen komen, het zijn je valkuilen.

Iets nieuws leren gaat via een leercurve die bestaat uit vier stadia.

Stadium één is de onbewust en onbekwaam fase. Je hebt eigenlijk nergens last van (onbewust) en weet ook niet wat je anders zou moeten doen (onbekwaam).

Stadium twee is de bewust en onbekwaam fase. Je hebt misschien ergens last van en bent je er van bewust dat er iets moet veranderen (bewust). Je weet alleen nog niet wat of hebt nog niet de vaardigheden om het uit te voeren (onbekwaam).

Stadium drie is de bewust en bekwaam fase. Je wist al dat er iets moest veranderen (bewust) en je weet nu wat je hiervoor moet doen (bekwaam).

Stadium vier is de onbewust en bekwaam fase. De verandering is een automatisme geworden (onbewust). Je hebt de kennis en de vaardigheid van de verandering onder de knie (bekwaam). 

Stadium drie is een moeilijke fase omdat je in deze fase moet oefenen met nieuwe kennis en vaardigheden. In deze fase zitten de (mislukte) pogingen die je helpen naar je succes. Uit onderzoek blijkt dat we gemiddeld 100 dagen nodig hebben om van een verandering een automatisme te maken. Vergeet niet dat oude gewoontes nooit worden gewist in je hersenen en altijd weer boven kunnen komen drijven.

Om een eerste stap naar je doel te zetten moet je zorgen dat je zoveel mogelijk kans op succes hebt op weg naar je doel. Neem hiervoor je doel en bedenk de kleinste stap die je kunt bedenken om deze week iets richting je doel te komen. De stap moet zo klein zijn dat je er 100% van overtuigd bent dat je dit gaat lukken.

Bijvoorbeeld: meer bewegen. Ik ga dinsdagavond om 19.00 uur een half uur wandelen.

Bedenk nu al wat er zou kunnen gebeuren waardoor dit niet gaat lukken (valkuilen) en zorg dat je de alternatieve oplossing klaar hebt om je doel deze week toch te halen.

Bijvoorbeeld: als ik dinsdag niet kan wandelen, dan ga ik woensdag.

Maak voor jezelf een stap waarvan je 100% overtuigd bent dat je het gaat halen. Schrijf dit op. Als je deze stap hebt gezet, schrijf dan op welk gevoel je hebt ervaren na het zetten van deze stap.

Heb je deze stap toch niet kunnen zetten? Was er misschien een terechte reden dat je deze stap niet hebt kunnen zetten? Welk gevoel heb je hier aan over gehouden? Is je doel belangrijk genoeg? Was de stap te groot? Had je geen alternatieve oplossing? 

Heb je geen antwoord op deze vragen dan spelen psychologische factoren zoals te weinig zelfvertrouwen of perfectionisme mogelijk een rol. Dit online programma is niet geschikt om deze problemen op te lossen. Dit kan alleen met een persoonlijk programma. 

Om een indruk te krijgen naar welk gewicht je toe zou willen werken is het van belang om te weten wat volgens de wetenschap de “gezonde” waardes zijn op gebied van gewicht.

​

Een gezond gewicht bereken je via je BMI. Een BMI hoger als 25 betekent dat je overgewicht hebt. Belangrijker voor je gezondheid is de buikomvang. Een gezonde buikomvang bij mannen is onder de 94 cm en bij vrouwen onder de 80 cm. Een buikomvang tussen de 94 cm en 102 cm bij mannen en 80 cm en 88 cm bij vrouwen levert meer gezondheidsrisico’s op. Een buikomvang vanaf 102 cm bij mannen en 88 cm bij vrouwen een verhoogde kans op ernstige gezondheidsrisico’s.

Wat zijn veel voorkomende risico’s bij een verhoogde BMI of vergrote buikomtrek?

​

• Overgewicht veroorzaakt een zwaardere belasting van je gewrichten dus meer kans op artrose.
• Een vergrote buikomvang wordt veroorzaakt door vetopslag in de buikholte waardoor de organen in de buik onder druk komen staan en minder goed functioneren.
• Er kan ook vetopslag in de organen plaatsvinden wat de organen minder goed laat functioneren of beschadigt. De bekendste is een leververvetting.
• Verhoogde kans op suikerziekte.
• Slaapapneu, door de vetopslag in de buik bestaat de kans dat het longvolume afneemt. Daarnaast is er ook vaak sprake van vetopslag in het halsgebied.
• Vetcellen produceren ontstekingsstoffen. Hierdoor bestaat er een verhoogde kans op jicht, reuma en darmontstekingen.
• Er is vaak sprake van langdurige milde ontstekingen die in verband worden gebracht met blaasontsteking, huidontstekingen en immuunstoornissen.
• Verstoorde bloedwaardes zoals van cholesterol en ontstekingsfactoren geven een verhoogde kans op hartziektes, hartfalen en vaatvernauwingen in het lichaam.
• Chronische ontstekingen zorgen voor meer kans op het ontstaan van allerlei soorten kanker.
• Overgewicht kan een verlaagde spermakwaliteit bij mannen en verminderde vruchtbaarheid bij vrouwen veroorzaken.
• Overgewicht kan psychologische druk en klachten veroorzaken.

Dit is een behoorlijke lange lijst (hij is eigenlijk nog veel langer) met slecht nieuws en dat allemaal door overgewicht! Vaak worden al deze aandoeningen als aparte ziektes behandeld terwijl er een gemeenschappelijke oorzaak is. Er is dan ook geen sprake van een gewichts-probleem maar van een metabole stoornis, een stofwisselingsprobleem waar bijna alle organen in het lichaam bij betrokken zijn.

​

Herken je aandoeningen uit de lijst waarvoor je op dit moment wordt behandeld?

Er zijn een aantal belangrijke oorzaken voor het ontstaan van overgewicht. De eerste is erfelijkheid, de tweede oorzaak is je voedingspatroon en de derde oorzaak is een verstoorde balans tussen voedingsinname en verbranding. Erfelijke factoren waardoor je overgewicht hebt kun je niet laten verdwijnen. Wel kun je invloed uitoefenen op de mate waarin deze erfelijke aanleg tot uiting zal komen.
Bekijk anders nog eens de video: Wat kunnen Ghanezen ons leren over gezond oud worden!

​

Wat zie je als de belangrijkste reden van jouw overgewicht?

Schrijf eens voor jezelf op wat jouw verhaal van je overgewicht is. Wanneer is het volgens jou begonnen en wat is de oorzaak? Wat zou je hier weer aan kunnen veranderen? Voor sommigen is dit een confronterend verhaal. Toch is het belangrijk dit duidelijk te hebben. Door het (h)erkennen van de oorzaak kom je makkelijker tot een oplossing.

Het setpoint.
Onze lichaamslengte is vastgelegd in onze genen en in onze hersenen. We hebben er dus geen moeite mee als we uiteindelijk 1.85 meter of 1.72 meter worden. Hier kunnen we niets aan veranderen. We moeten hooguit accepteren dat sommigen wat groter of kleiner zijn. Dit geldt ook voor ons lichaamsgewicht. Ook dit is vastgelegd in onze genen en hersenen. Dit noemen we het setpoint. Het gewicht dat bij je hoort is bepaald in dit setpoint en daar kun je weinig aan veranderen. Jouw juiste gewicht wordt dus niet bepaald door de weegschaal, je BMI, social media of je dokter maar door dit setpoint. Je kunt natuurlijk wel van dit setpoint verwijderd raken (naar boven en naar beneden) door omstandigheden zoals je gedrag en gewoontes, je omgeving, ziektes enzovoort. Dit is het gebied waar je met leefstijl therapie invloed op uit kan oefenen.